Aander lu bin ook lu
Betrokken nieuwsgierig, dat is hoe ik Ewald Wels zou beschrijven. Authentiek zonder incongruentie vertelde hij zijn verhaal terwijl ik zoals een genieter van een film zijn verhaal tot mij nam.
De betrokkenheid van Ewald is meteen te zien als je kijkt naar wat hij allemaal doet; Hij exposeert in de lokale bibliotheek, is bedenker en organisator van muziekfestival 80 jaar vrijheid, coördineert een kringloopwinkel die samenwerkt met vluchtelingen waar meerdere projecten aan vastzitten en is waarschijnlijk ook op de achtergrond bezig met een film of documentaire over een sociaal onderwerp.
Is er iets sociaals of regionaals gaande kan je er bijna vanuit gaan dat zijn naam erbij staat.
Maar waar komt deze betrokkenheid vandaan? Die ontstond al als intuïtie. Een herinnering is te vinden tijdens Ewalds 10de levensjaar. Hier zat hij in de klas met een jongen die de zoon van een groenteboer was. Uit de verhalen leerde hij dat deze jongen een armoedig leven had met een niet al te beste thuissituatie. Vader aan de drank en moeder bedlegerig. Er was nog geen jeugdzorg of kinderbescherming zoals nu. Het was een simpele, aardige jongen, die weinig aandacht kreeg van klasgenoten. Op een dag ging Ewald met hem mee naar zijn huis, uit een soort getrokken betrokkenheid. Ewald vertelde mij ook dat hij het niet speciaal voor hem deed maar dat het uit een intrinsiek gevoel kwam dat hem liet bewegen. 40 jaar later kwam Ewald deze jongen weer tegen en deze vertelde hem dat hij nu nog terugdacht aan dat moment, dat Ewald met hem mee ging naar zijn huis en hem zag voor wie hij was. Betekenisvol betrokken was het onderwerp van die dag. Als ik Ewald zou mogen citeren: “Ik vind het dan ook best belangrijk om op zo’n soort manier in het leven te staan. Dat je verbinding maakt met de ander en je betrokken voelt. Dit betekent niet dat je voortdurend iedereen moet gaan lopen helpen, maar dat je wel oog hebt voor de ander. We leven soms erg egoïstisch, dit doen we allemaal, ik ben daar geen uitzondering van. Alleen het helpt wel als je een beetje oog voor elkaar hebt, gewoon voor een betere samenleving”
Tekenend is zijn motto dat staat op een oud geborduurd schilderijtje dat al jaren in de keuken van de kringloopwinkel hangt met de tekst: ‘Aander lu bin ook lu’, een uitdrukking in het Oost-Gronings dat geassocieerd wordt met de boeren in de regio die tijdens de Tweede Wereldoorlog onderduikers op hun boerderijen opnamen. Andere mensen zijn ook mensen, zonder onderscheid.
Voor nieuwsgierigheid hoef je niet ver te zoeken. Die vond Ewald in boeken, het weekblad Vrij Nederland en documentaires op televisie. Dit bracht hem van ziekenomroep naar filmacademie en het maken van eigen documentaires en meer. Door toeval belandde hij als coördinator bij een sociale kringlooporganisatie waar hij nog steeds te vinden is. Hierop voegde hij toe dat als hij ergens voor gaat, dan stopt hij al zijn energie erin. Het maakt dan niet uit of het gaat om het maken van een documentaire of samen een kringloopwinkel runnen. Voor Ewald komt het allemaal voort uit dezelfde motivatie; betrokkenheid bij anderen. Ik vond dit als ontvanger van zijn woorden heel mooi en kwetsbaar. Tegenwoordig zijn wij veel bezig met onszelf; het leren stellen van grenzen en jezelf veilig maken. Tegelijkertijd staat hier iemand voor mij die zichzelf elke keer openstelt om geraakt te worden en mij betoverd door stralend langs de talrijke kringloopspullen, met ieder een eigen verhaal, te lopen en mij te vertellen over zijn persoonlijke verhaal.
Dus bij deze is het tijd voor jou.
Als ik jou, ja jij!
Iets kan meegeven,
dan nodig ik je uit om je heen te kijken.
Als er iets is dat je nieuwsgierigheid pakt, om betrokken te raken.
Zoek het op, stap erop af.
Wees niet bang, wees niet laf.
Ik kan jou garanderen, er is geen spijt achteraf.
auteur & fotograaf Jorick Sietsema
